A'lâ Sûresi'nin Genel Mesajları

Mehmet OKUYAN

(1-5. âyetler): Sûre, Yüce Allah’ın adının tesbih edilmesi emriyle başlamakta, peşinden O’nun yaratmak, düzenlemek ve en ince detayına kadar ölçüp varlıkları yaratılış amaçlarına uygun bir yola iletmek şeklindeki sıfatlarıyla devam etmektedir. Bu tesbih emri kâinatın okunmasını da içermiş olacak ki, yeşil otların bitmesi, ardından onların çer-çöp halinde kapkara kuru bir hale dönüşmesi hatırlatılarak, tabiatta rastgeleliğin olamayacağı ortaya konulmaktadır. Çer-çöpün bile zamanı gelince çeşitli dönüşümler geçirerek yeniden hayat bulacağı belirtilerek, öldükten sonra diriltilmeden şüphe edenlere derin ve çok anlamlı dersler verilmektedir.

(6-8. âyetler): Bu âyetlerde Hz. Peygamber’in ilâhî sistemle eğitim ve öğretime tâbi tutulacağı, sahipsiz bırakılmayacağı, her şeyi bilen Yüce Allah’ın bu sayede onu daha kolay sonuçlara ulaştıracağı beyan edilmekte, okutmanın bir devamı ve gereği olarak ondan da başkalarına öğüt vermesi istenmektedir. Böylece bu uygulama, sonraki nesillere geçmekte ve mesaj aynen bizi de ilgilendirmektedir.

(9-12. âyetler): Öğüt veren kişi, öğüdün fayda verip vermediğiyle veya kime yarar sağlayıp kime sağlamadığıyla değil, öğüdü doğru verip vermediğiyle ilgilenmelidir. Bilmelidir ki öğüt, her şeyden önce, verene yarar sağlayacaktır. Ayrıca, saygılı olanların öğütten yararlanacağı, en azgın kişilerin ise bundan uzaklaşacağı, dolayısıyla öğüde kulak vermeyenlerin sonunda en büyük ateşe yaslanacağı hatırlatılmaktadır.

(13-15. âyetler): Sûrenin ilk âyetindeki tesbih ve 9. âyetindeki öğüt verme arasında ilişki kurulmaktadır. Bunun gereği olarak, öğüt alma konularından üç tane başlık verilmekte, bunların “arınmak, Allah’ın adını anmak ve tevhid içerikli davranışlar ortaya koymak” olduğu belirtilerek, böyle davrananların kurtuluşa ereceği müjdesi verilmektedir.

(16-17. âyetler): Bu gerçeklere rağmen bazı azgın kişiler, bu dünya hayatını tercih etmekte, daha hayırlı ve kalıcı olan âhireti unutup dikkate almamaktadırlar.

(18-19. âyetler): Bu anlatılanlar geneldir; tüm insanlık ve peygamberler tarihi bu sistemle hayatiyetlerini sürdürmüşlerdir. Esasında bu sistem, peygamberlerdeki ruh ve misyon birlikteliğinin de önemli delillerinden biridir.

Bu haliyle A‘lâ sûresi, Hz. Peygamber’in şahsında genel olarak vahyin aydınlığının bütün insanları kuşatabileceğini açıkça göstermektedir.

Kâinattaki tesbih korosuna irademizle ve zikrimizle katılıp onlardan ayrı düşmemeyi niyaz ediyoruz.