Müddessir Sûresi’nin Tanımı

Müddessir sûresi Mekke döneminde risaletin başında indirilmiş olup, 56 âyetten oluşmuş ve adını ilk âyetteki “bürünen, sorumluluk sahibi kılınan kişi” anlamındaki el-müddessir kelimesinden almıştır. Sûre, resmî olarak 74. sıradadır. Bu sûre de, el-Müfassalü’t-Tıvâl denilen “kısa sûrelerin kısmen uzun olanları”ndandır.

İniş sırası hakkında çeşitli kanaatler ileri sürülse de sûrenin Fâtiha, ‘Alak, Duhâ, İnşirâh ve Müzzemmil’den sonra indirildiği görüşü tercihimizdir. İlk indirilen âyetlerden sonra vahiy bir süre kesilmişti ki buna fetretü’l-vahy denmektedir. Bu sürenin üç yıl olduğu dahi ileri sürülmektedir. Risaletin hemen başında bu kadar uzun süre vahyin kesilmesi anlaşılabilir bir durum değildir. Bir kesinti olmuştur; ancak bunun süresi bir veya birkaç ayla sınırlı olmalıdır. Yüce Allah Duhâ 93/3’te peygamberini terk etmediğini ve ona darılmadığını vahye konu edinerek kendisini onurlandırmıştır.

Hz. Peygamber’in vahiy ile inşası noktasında öncesindeki Müzzemmil sûresiyle yakın anlam ilişkisine sahip olan bu sûrede, genel olarak Hz. Peygamber’i risâlet konusunda inşa eden prensiplerin bir bölümü ele alınmakta, bu arada vahye karşı düşmanca bir tavır içerisine giren bir örnek ve onun düşmanlıkları tanıtılmaktadır. Ardından, bu kişinin cehenneme atılacağı ve cehennemin bekçilerinin 19 melekî güç olduğu hatırlatılarak bu sayının zikredilmesiyle ilgili çeşitli gerekçeler sıralanmaktadır.

Daha sonra çeşitli varlıklara yemin edilerek, cehennemin en büyük azap yeri olduğu, insanların yaptıklarına karşılık rehin kalacağı, amel defterini sağdan alanların kurtulacağı ve iki grup arasında çeşitli diyalogların yaşanacağı beyan edilmektedir. Devam eden bölümde müşriklerin şefaat beklentisi ele alınmakta, bu bağlamda şefaatin onlara hiçbir yarar sağlamayacağı bildirilmektedir. Ayrıca, öğütten yüz çevirenlerin yaban merkepleri gibi vahiyden kaçıp kendilerine özel vahiy istedikleri belirtilmektedir.

Sûrenin sonunda ise, Kur’ân’dan dileyen herkesin yararlanacağı ve bu tercihin Allah’ın iradesiyle uyumlu olacağı mesajıyla sûre bitirilmektedir.

Mehmet OKUYAN